• img info@visafslagelburg.nl
  • img 0525-684595

Op deze website kunt u allerlei informatie vinden over de voormalige visafslag van Elburg. Sinds 11 september 1987 is het gebouw van de visafslag ingericht als (bescheiden) visserijmuseum. Het museum wil een herinnering zijn aan het visserijverleden van Elburg.

Volg ons op

Schepen

Botter EB 65

SCHEEPSTYPEN

De Elburgers visten met botters, bonzen en pluten. Walvissers gebruikten in de regel punters. Bij het vissen met kubben werd gewerkt met een kubbeboot, terwijl voor de haring- en ansjovisvisserij met reepnetten een vlet nodig was.

De botter was het meest bekend en aan de Westwal (Enkhuizen, Hoorn) ontwikkeld. Natuurlijk kwamen er plaatselijk verschillen voor in grootte en constructie. Zo werd gesproken over Gooier en Marker botters. In Volendam werden grote botters kwakken genoemd.

In Elburg en Vollenhove (Oostwal) werd daarnaast ook veel gevist met een bons. Deze was breed en plat en lichter gebouwd dan de botter en had bovendien een geringere diepgang. De bons was desondanks een zeewaardig en gemakkelijk te hanteren vaartuig.

De pluut was kleiner dan de botter en herkenbaar aan de rechte voorsteven. Met pluten werd vooral door Harderwijkers en Elburgers gevist.

Vanaf 1881 moesten alle vaartuigen op de boeg en in het zeil duidelijk zichtbaar een letterteken en een nummer hebben. Het letterteken van Elburg was EB.

Omstreeks 1920 was de omvang van de Elburger vloot het grootst. In het visserijregister stonden toen 72 vaartuigen met een EB-nummer ingeschreven.

SCHEEPSMODELLEN

Uit diverse bronnen kunnen we afleiden dat in Elburg al vanaf omstreeks het jaar 1900 scheepmodellen werden gebouwd. Vaak waren het vissers die uit liefde voor hun vak of als herinnering aan het leven op zee deze scheepsmodellen maakten. Vooral de vissersfamilies Jansen en Aan ’t Goor beoefenden deze bijzondere hobby. Maar ook de scheepshellingbaas bracht zijn bewondering en liefde voor de vissersschepen op deze manier tot uitdrukking. Van de scheepsbouwers Hendrik en Daan Balk is bekend dat zij al vóór 1920 modelscheepjes bouwden. De modelscheepjes werden nauwgezet nagebouwd. De bouwers hadden vaak van de belangrijkste onderdelen malletjes gemaakt. Veel werd echter op het oog en op gevoel gebouwd. Het gereedschap bestond aanvankelijk uit hamer, figuurzaag, handboor en beitel. Door de jaren heen zijn de scheepjes steeds verder geperfectioneerd. Dit kwam hoofdzakelijk door steeds beter beschikbaar gereedschap. In het maken van een scheepsmodel zit gemiddeld ongeveer vijf- tot zeshonderd uur werk. Het bouwen van een kleiner model zoals een punter of een kubbeboot vergt ongeveer tachtig uur arbeid. Veel geduld en precisie waren daarbij noodzakelijk. De grote botter in de vitrine aan de achterwand is gemaakt door Gerrit Jan Visscher (EB 53). Het is de botter EB 46 van Willem de Beer (Willem van Nobel). Zijn schoonzoon Willem Joost Deetman heeft dit model geschonken aan het bestuur van de visafslag. De scheepsmodellen in de andere vitrines zijn gemaakt door Jan Willem Jansen (EB 24). Het betreft een pluut (EB 18), een bons (EB 8) en een botter (EB 24). Een kubbeboot, een punter en een spieringslee completeren zijn werk.

Jan Jansen bezig met zijn scheepsmodellen.

Cees Leusink jr. schildert de registratie.

BOTTERSTICHTING

In 1975 richtten vier jonge Elburgers de Stichting tot behoud van Elburger botters op. Het begon allemaal met de aankoop van de botter EB 24. Deze botter was in 1918 in opdracht van de Elburger Aart Jansen (1877-1954) gebouwd voor 2350 gulden. De botterstichting groeide uit tot een club van bijna honderd vrijwilligers. Naast de EB 24 heeft de botterstichting momen­teel diverse varende monumenten in beheer, zoals de EB 43 (botter), de EB 1 (botter), de EB 68 (botter), de EB 39 (bons), de EB 43 (kotter), de EB 64 (punter) en een kubbeboot (EB 41). En verder liggen in de haven nog enkele particuliere varende monumenten: de botter EB 46 (P. Deetman-De Beer), de punter EB 63 (Geert van den Pol), de punter EB 32 (Martin Jansen), de botter EB 65 (Stichting Elburg vuvenzestig), de punter EB 59 (Heimen Jansen) en de punter EB 58 (Aard Ruijter). Kortom: een prachtige bruine vloot met een rijke historie. Meer informatie over de Botterstichting via http://www.botterselburg.nl/.